Kolumbijski powieściopisarz Gabriel García Márquez, znany głównie ze swoich pobudzających wyobraźnię utworów literackich, był również reporterem, redaktorem i eseistą. Pisarz, zwany „Gabo” w Ameryce Łacińskiej, do końca życia pracował w dziennikarstwie. W 1994 roku założył Fundación Gabo (Fundacja Gabo) – organizację non-profit zajmującą się rozwojem niezależnego dziennikarstwa śledczego. Fundación Gabo oferuje programy i mentoring, żeby pomagać kolejnemu pokoleniu osób, które pragną zostać reporterami, w rozwijaniu umiejętności potrzebnych „do analizowania, rozszyfrowywania i wyjaśniania rzeczywistości w dokładny, etyczny i kreatywny sposób, aby obywatele byli lepiej poinformowani”. Dziś praca organizacji jest niezwykle istotna, ponieważ przez rozprzestrzenianie się fake newsów i dezinformację pilnie potrzeba rzetelnego dziennikarstwa.

„Gabo uważał, że dziennikarstwa nie powinno się uczyć w szkołach, ale na ulicach – rozmawiając z ludźmi o ich doświadczeniach” – mówi koordynatorka projektu Silvia Navarro. „Współpracujemy z najlepszymi dziennikarzami, aby szkolić młodsze pokolenie reporterów i pokazywać im, jak funkcjonuje świat” – dodaje. Te działania mają dziś kluczowe znaczenie, ponieważ rozprzestrzenianie się nieprawdziwych informacji to jasny znak, że potrzeba rzetelnego dziennikarstwa.

We współpracy z Google News Initiative (GNI) fundacja opracowała oparte na technologii programy. Jednym z nich jest program „Innowacja i dziennikarstwo lokalne w Ameryce Łacińskiej”, który umożliwia wymianę wiedzy oraz zdobycie referencji i opieki mentora w przypadku mediów cyfrowych zajmujących się wiadomościami lokalnymi. GNI wspiera również wysiłki fundacji na rzecz szkolenia dziennikarzy w zakresie narzędzi i formatów cyfrowych, np. Relacji internetowych Google, w ramach projektów takich jak Storytelling Innovation Program.

Sednem misji fundacji Fundación Gabo są sponsorowane przez GNI mistrzowskie zajęcia z dziennikarstwa oferowane bezpłatnie reporterom, redaktorom, nauczycielom i studentom dziennikarstwa. Wirtualne zajęcia są prowadzone przez doświadczonych dziennikarzy i obejmują tematy takie jak informowanie o przestępstwach, wizualizacja danych w opisywaniu wydarzeń i przeprowadzanie wywiadów, które przedstawiają dany profil. Do programu w 2021 roku zgłosiło się 1,5 tys. chętnych na 200 miejsc. To największy odzew w historii fundacji.

Szczególnie aktualne były zajęcia z analizowania nieprawdziwych informacji. Dziennikarze z regionu chcieli reagować na destrukcyjną rolę, jaką nieprawdziwe informacje odgrywały w społeczeństwie – niszczyły demokrację, prowadziły do łamania praw człowieka i podważały wysiłki na rzecz zdrowia publicznego podczas pandemii COVID-19.

„Media i paneliści uczestniczący w tych zajęciach cieszą się uznaniem w Ameryce Łacińskiej, dlatego wielu początkujących dziennikarzy chciało poznać ich doświadczenia z pierwszej ręki” – mówi Navarro. „Wsparcie Google News Initiative również pomogło zwiększyć zainteresowanie” – dodaje.

W ankiecie przeprowadzonej po zajęciach 70% uczestników oceniło program jako doskonały, a 59% stwierdziło, że z dużym prawdopodobieństwem zastosuje zdobytą wiedzę w swojej pracy w mediach. Ponadto wybrano 15 uczestników do udziału w 2-miesięcznych programach mentorskich z doświadczonymi dziennikarzami.

Jak mówi Navarro: „Musimy dążyć do etycznego, rzetelnego dziennikarstwa. Tego chciał Gabo, który inspiruje nas dziś do działania”.